Rewolucja 1917-1918 zamyka cerkwie i rozprasza ich zespoły chóralne. Polska część Wołynia, najdalej na zachód wysunięty cypel Ukrainy prawosławnej, staje się na następnych 20 lat rezerwatem, gdzie utrzymuje się tradycyjne życie gmin religijnych obrządku wschodniego.
Stamtąd wyszła większa cześć chórów, które emigrowały do Ameryki. Najsławniejszym był chór Ołeksandra Koszyca, który 1921 objechał Europę Zachodnią, budząc wszędzie zainteresowanie miejscowych zespołów wokalnych.W parę lat później słyszałem chór paryskiej schola cantorum śpiewający ludowe pieśni ukraińskie, których nauczył się od chóru Koszyca. Pod pozorami egzotycznego folkloru słuchacze nie wahali się rozpoznać znane sobie pierwiastki muzyki barokowej.
Równie pouczające byłoby (...) wykonanie przez jakiś zespół wołyński Koncertu w formie mszy żałobnej Heinricha Schuetza, znacznie bliższego chórom wołyńskim niż zachodnim, rzadko tylko mierzącym się z trudnościami barokowych utworów a capella.
Zetknięcie się z tym fragmentem historii Wołynia pozwala ocenić słuszność krytycznych uwag Strawińskiego o muzyce "narodowej". Uczona czy ludowa muzyka Europy Wschodniej opierała się zawsze na tych samych wzorach i tym samym rzemiośle co muzyka Zachodu.
Kołysanka z Ptaka Ognistego "to na pewno pieśń wołyńska, śpiewana zdaje się w północnej części kraju, za Kowlem.
Wszystkie kompozycje Strawińskiego, które przyniosły mu światową sławę zostały napisane w Uściługu nad Bugiem.
Chóry wołyńskie miały za sobą 7-8 wieków nieprzerwanej działalności. Niektóre miały nuty z XVII wieku, których bez znajomości paleografii nie można było odczytać. Pieśni ukraińskie miały charakter szkolony. Pierwotnie pieśni śpiewane w cerkwiach miały napisane były na 10-tonową gamę bizantyjską której ślady słychać w pieśniach huculskich. w XVII przyszła muzyka z 12 tonową gamą włoską. Nie wiemy jaką drogą się to odbyło, pewnie przez Polskę. Muzyka barokowa poza Włochami była przeważnie muzyką a capella więc jakby najlepiej przystosowana do chórów cerkiewnych. Muzyka włoska została na Zachodzie wyparta przez niemiecką Schriftmusik i muzyki starszej od Bacha do niedawna na Zachodzie nie znano. Tradycje włoskiej muzyki barokowej przetrwały tylko na Ukrainie. Shakespeare często mówił o muzyce lecz widać że od razu ,że ma namyśli coś innego niż Bacha i Haydna. Osobliwością chórow ukraińskich było ich wielkie wyszkolenie. Kiedyś byłem w Poczajowie i na drodze spotkałem dwóch dziadów i dwie baby śpiewających na cztery głosy.
J Stempowski, Pisma o Ukrainie
Kołysanka Oj chodyt'son koło wikon w aranżacji Ołeksandr Koszyca stala się podstawą arii Summertime George'a Gershwina
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz